Jak dobrać instalację alarmową?

Czego dowiesz się z artykułu?

• Czy Polacy często instalują alarm?
• Jak wykonać projekt instalacji alarmowej?
• Jak działa centrala alarmu i jak sterować systemem alarmowym?
• Co wchodzi w skład instalacji alarmowej i jakie obszary domu chronią poszczególne jej elementy?
• Czy warto łączyć instalację alarmową z systemem inteligentnego domu?
• Jakie są koszty wykonania instalacji alarmowej?

Według statystyk Eurostatu, na które powołuje się policja, bezpieczniej od nas w miejscu zamieszkania czują się tylko Chorwaci. Specjaliści podkreślają, że "subiektywne oceny Polaków idą w parze z obiektywnymi wskaźnikami spadku takich zdarzeń jak rozboje, napaści czy włamania". Mimo to nie słabnie zainteresowanie rozmaitymi zabezpieczeniami domu, z których największą popularnością cieszy się instalacja alarmowa.

W dużej mierze wynika to z tego, że alarmy, kojarzące się przed laty raczej z rezydencjami, są dziś do nabycia w bardzo przystępnych cenach. Nic więc dziwnego, że stały się standardem w nowo budowanych domach. Alarm można założyć zresztą także w użytkowanym już budynku. W takim przypadku najlepiej wybrać urządzenia bezprzewodowe, których montaż nie będzie się wiązał z kłopotliwym kuciem ścian.

Choć liczba kradzieży z włamaniem systematycznie spada, w 2016 roku odnotowano w Polsce aż ponad 77 tys. tego typu przestępstw. Nic dziwnego, że właściciele domów tak chętnie wybierają alarmy - po prostu chcą się czuć bezpieczniej. (fot. Hörmann)

Na początek - projekt instalacji alarmowej

Od czego zacząć planowanie systemu alarmowego? Pierwszym krokiem powinna być ocena poziomu zagrożenia. Nie chodzi wyłącznie o subiektywne odczucia właścicieli domu. Najlepiej zwrócić się do wyspecjalizowanej firmy o przygotowanie projektu instalacji zabezpieczającej budynek.

Eksperci wezmą pod uwagę różne czynniki, przede wszystkim:

• lokalizację domu - w myśl zasady, że "najciemniej jest pod latarnią" intruz może zaatakować wszędzie. W praktyce jednak na włamanie najbardziej narażone są budynki położone na uboczu, do których łatwiej jest się dostać niezauważonym;
• kształt budynku - projektując dom, zapewne mało kto zastanawia się nad jego kształtem w kontekście bezpieczeństwa. Tymczasem im bardziej skomplikowana jest bryła (załamania, wykusze, w których są okna - czyli miejsca, gdzie może ukryć się intruz), tym więcej potrzeba czujników alarmowych;
• liczba drzwi i okien - wspomniane już statystyki policyjne pokazują, że najbardziej narażone na ataki intruza są drzwi i okna, szczególnie tarasowe. Te najsłabsze z punktu widzenia bezpieczeństwa miejsca w domu wymagają więc szczególnej ochrony. Dotyczy to zwłaszcza otworów niewidocznych od strony sąsiadów, ulicy itp.;
• sposób ogrodzenia i zagospodarowania działki - przykładowo gęsta roślinność na działce ułatwi złodziejowi ukrycie się;
• profil domowników - okazała rezydencja zamieszkała przez osoby zamożne wymaga dużo większej liczby zabezpieczeń, niż skromny segment. Zwłaszcza, gdy właściciele często przebywają poza domem.

W oparciu o powyższe czynniki specjaliści dobiorą najbardziej pożądane zabezpieczenia. Choć często instalacja alarmowa obejmuje tylko wnętrze budynku, warto zdecydować się na rozszerzoną wersję, czyli zabezpieczenie także ogrodzenia i posesji. Lepiej, aby intruz został wykryty jeszcze przed wtargnięciem do domu, zanim zniszczy okno czy drzwi tarasowe.

Przykładowy schemat rozplanowania instalacji alarmowej w domu jednorodzinnym.

Centrala i urządzenia sterujące w instalacji alarmowej

Kluczowym elementem systemu ochrony jest centrala alarmowa. Urządzenie to odbiera i przetwarza sygnały z czujników alarmowych. Jeżeli nastąpi jakieś nietypowe zdarzenie, centrala uruchomi alarm, a także wyśle informację o nim do agencji ochrony. Warto wybrać urządzenie z dużą liczbą wejść i wyjść, co umożliwi rozbudowanie instalacji w przyszłości. Centralę należy umieścić w miejscu trudno dostępnym dla intruza, aby nie mógł on jej szybko znaleźć i unieruchomić.

Do obsługi systemu alarmowego służą urządzenia sterujące, takie jak manipulatory (klawiatury z wyświetlaczem), piloty, karty zbliżeniowe i breloki. Umożliwiają aktywowanie i dezaktywowanie systemu oraz zaprogramowanie instalacji. Zadaniem urządzeń sterujących jest też przekazanie informacji o uruchomieniu alarmu i wszystkich zdarzeniach, które zarejestrował system alarmowy. Manipulator najlepiej umieścić w pobliżu drzwi wejściowych lub w garażu, aby móc szybko wydać polecenie centrali alarmowej.

Do obsługi instalacji alarmowej przeznaczone są manipulatory i breloki (fot. Somfy)

Do obsługi instalacji alarmowej przeznaczone są piloty (fot. z lewej: Nice) i karty zbliżeniowe (fot. z prawej: Genway).

Do obsługi instalacji alarmowej może posłużyć również oprogramowanie komputerowe oraz aplikacje mobilne, dzięki którym można sterować systemem np. przez smartfona.

Wybierając centralę najlepiej zdecydować się na urządzenie z dużą liczbą wejść i wyjść, co w przyszłości umożliwi rozbudowanie instalacji. (fot. Satel)

Dzięki oferowanym przez producentów alarmów aplikacjom, instalacją można sterować z dowolnego miejsca za pomocą smartfona. (fot. Satel)

Zobacz, jak zdalnie sterować alarmem

Czujniki i sygnalizatory w instalacji alarmowej

System alarmowy uruchamia się w momencie wykrycia nietypowego zdarzenia przez czujki. Do wyboru mamy wiele urządzeń tego typu. Ze względu na koszty, zazwyczaj nie stosuje się ich wszystkich naraz, ale decyzję warto pozostawić specjaliście, który po ocenie zagrożeń dobierze odpowiednie modele.

Bariery mikrofalowe i podczerwieni w instalacji alarmowej

Urządzenia te wysyłają wiązki promieniowania, a ich przecięcie uruchamia alarm. Stosuje się je na zewnątrz domu - na ogrodzeniu, na ścianie budynku przy oknach i drzwiach, a także przy bramie garażowej.

Bariery podczerwieni montuje się na zewnątrz budynku - na ogrodzeniu, na ścianie domu przy oknach i drzwiach, a także przy bramie garażowej. (fot. Optex Security)

Czujniki chroniące okna i drzwi w instalacji alarmowej

Z tej grupy najczęściej stosowane są mechanizmy kontaktronowe, sygnalizujące otwarcie stolarki. Są złożone z dwóch elementów - magnesu umieszczonego na skrzydle okna lub drzwi oraz z kontaktronu zamontowanego na ościeżnicy. Ich oddalenie się uruchamia alarm.

Czujniki zbicia szkła, montowane w pobliżu okien i drzwi tarasowych, mają mikrofon reagujący na dźwięk tłuczonej szyby okiennej. Mechanizmy wstrząsowe (wibracyjne) reagują np. na wstrząsy towarzyszące wywarzaniu drzwi. Można je też zainstalować na ogrodzeniu posesji (wzbudzą alarm podczas próby sforsowania bariery), jak również przy zamku drzwiowym.

Czujniki ruchu w instalacji alarmowej

Wykrywają pojawienie się człowieka w pobliżu. Mogą reagować na mikrofale (MW) bądź podczerwień (PIR), ewentualnie na oba rodzaje promieniowania naraz. Urządzenia dualne są efektywniejsze, ponieważ dzięki nim można wyeliminować fałszywe alarmy. Jeżeli mamy zwierzęta, należy zainstalować czujniki ignorujące małe obiekty.

Czujnik ruchu to podstawowy element każdej instalacji alarmowej. (fot. Optex Security)

Czujniki sygnalizujące awarie instalacji domowych

Montuje się je w kuchni, przy kominkach i kotłach grzewczych. Czujniki tlenku węgla wykrywają czad, który jest bezwonny, ale stanowi śmiertelne niebezpieczeństwo. Czujniki dymu informują o dymie i wysokiej temperaturze, stanowią zabezpieczenie na wypadek pożaru. Wśród urządzeń wykrywających są też czujniki gazu. Najczęściej stosowane są modele reagujące na wysokie stężenie gazu ziemnego lub płynnego. Można też zdecydować się na czujnik gazów usypiających, który uruchomi alarm w momencie rozpylenia np. chloroformu, utrudniając włamanie na tzw. śpiocha. W sprzedaży są również czujniki zalania, ostrzegające o wycieku wody z domowej instalacji, pralki itp.

Kolejnym elementem instalacji są sygnalizatory i urządzenia powiadamiania. Po tym, jak czujnik wykryje nietypowe zdarzenie i przekaże sygnał do centrali alarmowej, ta "zleci" im uruchomienie się, czyli wyemitowanie sygnału dźwiękowego i błysków świetlnych. Pozwoli to zaalarmować osoby przebywające w pobliżu domu. Urządzenia te montuje się w miejscach widocznych, ale trudno dostępnych dla intruzów.

Czujnik dymu stanowi zabezpieczenie na wypadek pożaru. (fot. Eaton)

Instalacja alarmowa a inteligentny dom

Instalację alarmową warto włączyć do systemu tzw. inteligentnego domu. Pozwoli to zwiększyć poziom bezpieczeństwa, ograniczyć koszty eksploatacyjne domu i znacząco poprawić komfort mieszkania. W jaki sposób?

Oto przykładowe możliwości:

• zaprogramowanie włączania światła i muzyki pod nieobecność właścicieli w domu. W ten sposób można zmylić włamywacza, który będzie przekonany, że budynek nie jest pozbawiony opieki;
• uruchomienie świateł i dźwięku na wypadek wykrycia przez czujniki ruchu intruza w domu w momencie, gdy nie ma domowników. W efekcie może on się spłoszyć;
• automatyczne włączenie intensywnej wentylacji w momencie wydobywania się śmiertelnego czadu;
• odcięcie gazu w razie jego wycieku; zamknięcie dopływu wody podczas zalania;
• zautomatyzowanie pracy rolet zewnętrznych i osłon przeciwsłonecznych, a także wentylacji i klimatyzacji w zależności od pory dnia i stopnia nasłonecznienia;
• dopasowanie intensywności oświetlenia zewnętrznego do pory dnia;
• automatyczne wyłączanie ogrzewania w momencie otwarcia okna lub podczas nieobecności domowników.

Jak widać, wariantów jest bardzo dużo, a liczba rozwiązań zależy od projektanta systemu i zasobności inwestora.

Zintegrowanie instalacji alarmowej z systemem inteligentnego budynku pozwoli podnieść komfort mieszkania i zmniejszyć koszty eksploatacyjne. (fot. Sukces Technology Group)

Jakie są koszty zamontowania instalacji alarmowej?

Jednym z powodów upowszechniania się instalacji alarmowych w budownictwie jednorodzinnym w naszym kraju jest to, że ich ceny stały się bardzo przystępne. Dotyczy to zwłaszcza systemów podstawowych, chroniących sam budynek.

Przykładowo najprostszy czujnik ruchu kupimy już za 20-30 zł, za kontaktron zapłacimy nawet jeszcze mniej, a niedrogi manipulator z klawiaturą kosztuje 100-200 zł. Oczywiście na podstawie cen poszczególnych elementów alarmu trudno oszacować koszt wykonania całej instalacji, bo wiele zależy od ilości i rodzaju planowanych czujek. Orientacyjnie można przyjąć, że nieskomplikowany system chroniący wnętrze budynku pochłonie około 2000 zł.

Zintegrowanie alarmu z automatyką budynkową to znacznie większe wydatki - przynajmniej 20 tys. zł.

Redaktor: Norbert Skupiński